1. Randstad, Football en Free Speech

Morgen vindt de allerbelangrijkste  American Football game van het jaar plaats: Berkeley-Stanford. En ik behoor tot de 62.000 mensen in het uitverkochte stadion! In Nederland heb ik nog nooit een voetbalstadion van binnen gezien, en dus compenseert Thijs mijn opvoedingsomissie door zijn vader mee te nemen naar het Ajax-Feijenoord van deze regio. Deze regio, de Bay Area, is vergelijkbaar met onze Randstad: evenveel inwoners, 7 miljoen; allebei een gat in het midden ('Groene Hart' respectevelijk de Baai); en ongeveer hetzelfde oppervlak, Berkeley en Stanford liggen net zover bij elkaar vandaan als Amsterdam en Rotterdam, 75 km.

Verschillen zijn er ook, zo heb ik op mijn eerste dag in Berkeley ook gemerkt. Opmerkelijk is de grote diversiteit van de 40.000 studenten op de universiteit van Berkeley, waartoe Thijs overigens dit semester ook behoort. Op de campus zie je niet een blanke meerderheid en een aantal minderheden, maar vele wereldafkomsten in grote aantallen: naast Europees Amerikanen, Afro-Amerikanen en Hispanics, ook vooral opmerkelijk veel Oost-Aziaten en Zuid-Aziaten. De opkomst van China en India weerspiegelt zich in studentenaantallen hier, en het laat ook de nieuwe orientatie van Amerika op de Pacific zien. Voor Amerika zit meer handel en toekomst in Azie dan in Europa. Ai, dat kan ons Europa in de nabije toekomst nog best wel een pijn gaan doen.

Een andere opmerkelijke kwestie in de stad Berkeley is het grote aantal zwervers en, bij hen ook, hun grote verscheidenheid. Naast het type dat we in Nederland ook wel kennen, de verloren mensen met grote levenspech en/of grote geestelijke problemen, zijn er ook veel zwervers met een beetje of veel hippiekenmerken: zwerven als zelfverkozen lifestyle. Maar hoe dan ook vond ik het tamelijk schokkend om vanochtend vroeg in zoveel portieken van nog niet geopende winkels verlopen mannen en ook vrouwen te zien slapen. Landlopers worden hier in hoge mate gedoogd: deze regio is de bakermat van de hippiebeweging van de jaren zestig. En dit jaar wordt op Berkeley University gevierd dat hier vijftig jaar geleden de grote studentenprotesten begonnen voor meer inspraak en meer gelijkwaardigheid, protesten die al snel in heel Amerika en ook in Europa navolging kregen. Bij ons  was dat vooral de roemruchte bezetting van het Maagdenhuis in Amsterdam, studenten die het bestuurscentrum van de UVA lamlegden om inspraakeisen kracht bij te zetten. In Berkeley is men er zo trots op dat de studentenstrijd voor emancipatie en gelijkwaardigheid hier begon, dat de campuskantine waar Thijs en ik een broodje aten de geuzennaam 'Free Speech Movement Cafe' draagt.

Nog een bijzonder verschil is de sportcultuur. Het schijnt dat voetbalpubliek hier de rivaliteit alleen goedmoedig tot uitdrukking brengt. Hooliganisme en vernielzucht zijn geen onderdeel van de sportfancultuur, enorm veel lawaai en gekte en cheerleadmeisjes wel, zo begrijp ik. Morgen weet ik daar alles van.

Onderstaand een kaartje van de regio, opklikken voor Groot. Berkeley en Stanford zijn de twee wereldberoemde universiteitssteden in deze Bay Area. Berkeley vooral eerbiedwaardig en linkserig, Stanford vooral 'Tech' en linkserig. De rijkdom van de regio is vooral te danken aan de 'spin off' van de ict-bdrijven die vanuit en rond Stanford zijn ontstaan. Maar daarover later meer, als ik daarheen ga met de fiets die ik vanmiddag heb gehuurd.